به یک مسیر یا مجموعه‌ای از مسیرها که به هدف منتهی می‌شوند، ماز گفته می‌شود. این کلمه برای توصیف پازل‌هایی که جهت حل آن باید مسیر درست را انتخاب کرد استفاده می‌شود. همچنین کلمه ماز برای الگوهای غیر شاخه‌ای ساده و یکنواخت که دارای چندین لایه هستند بکار می‌رود. اما بازی ماز چیست؟ بازی پرپیچ‌وخم ماز نوعی بازی پازل گونه است که در آن یک بازیکن برای رسیدن به یک هدف یا مکان خاص در مسیرهای پیچیده و شاخه‌ای حرکت می‌کند.
بازی ماز در سطح مختلفی از ساده تا سخت طراحی می‌شود. به مازی که از یک مسیر یکپارچه تشکیل شده باشد ماز ساده و بازی مازی که دارای مسیرهای چندگانه و بسیار باشد بازی ماز سخت گفته می‌شود. معمولاً دیواره‌ها و مسیرهای بازی ماز ثابت هستند اما گاهی اوقات در بازی ماز سخت ممکن است دیوارها و مسیرها تغییر کند و مسیری که تا چند لحظه قبل باز بود اکنون بسته باشد.
افزایش صبر و استقامت در افراد و بهبود فرایندهای شناختی کودک تنها بخشی از فواید بازی ماز برای کودکان و بزرگ‌سالان است. تمرین ماز برای کودکان هماهنگی دست و چشم کودک را بهبود بخشیده و می‌تواند در تقویت هوش و حافظه وی نیز مؤثر باشد. در این مقاله قصد داریم در مورد انواع بازی ماز برای کودکان پیش دبستانی و فواید آن صحبت کنیم. سرفصل‌های عنوان‌شده در این مقاله عبارت‌اند از:
- انواع بازی ماز برای کودکان پیش‌دبستانی
- فواید بازی ماز برای کودکان
انواع بازی ماز برای کودکان پیش‌دبستانی
انواع بازی ماز برای کودکان پیش‌دبستانی
- گوی در ماز: حل این ماز به چابکی و چالاکی کودک شما وابسته است چراکه در آن باید یک توپ را در هزارتو هدایت کرده و به هدف برساند.
- ماز همیلتون: در این بازی ماز باید یک مسیر همیلتونی منحصربه‌فرد را پیدا کنید.
- ماز خطی یا راه‌آهنی: مازی که در آن مسیرها مانند یک راه‌آهن با تغییر مسیر در تقاطع ها ظاهر می‌شوند. افرادی که می‌خواهند این‌گونه مازها را حل کنند تنها باید رو به جلو حرکت کنند. ماز راه‌آهنی معمولاً تنها یک مسیر برای ورود و خروج دارد.
- مازهای حلقه و تله: این بازی ماز ساده برای کودکان شامل درهای یک‌طرفه است. این درها ممکن است شما را به مسیر درست هدایت کنند یا تله‌هایی را ایجاد کنند که شما را از مسیر درست منحرف می‌کنند و به نقطه‌ی آغاز می‌رسانند. ممکن است بازیکن از همان دری که وارد شده، سر در نیاورد، بنابراین احتمال برخورد به بن‌بست وجود دارد.
- ماز عدد: مازی که از اعداد برای تعیین جهش‌های یک مسیر استفاده می‌کند. برای حل این ماز می‌توانیم از مسیرهای ضربدری و متقاطع عبور کنیم.
- ماز تصویری: نوعی ماز استاندارد که وقتی تکمیل شود، تصویری خاص را تشکیل می‌دهد.
- ماز مانع: این بازی ماز سخت است چراکه بازیکن باید با تغییر جای موانع، مسیر ماز را آشکار و تکمیل کند.
- ماز منطقی: این‌گونه مازها درست مانند مازهای معمولی هستند فقط این که با قوانین مشخصی مسیرهای حرکت را محدود می‌کنند.
- مازهای چندبعدی: این مازها عموماً شامل سه یا تعداد بیش‌تری بعد هستند. ماز پل دار، سه‌بعدی است و بعضی از غارهای طبیعی هم نمونه‌ای از ماز سه‌بعدی هستند. هر مازی را می‌توان بدون تغییر دادن توپولوژی آن، به یک ماز چندبعدی تبدیل کرد.
فواید بازی ماز برای کودکان
فواید بازی ماز برای کودکان
کودکان در سنین رشد قدرت یادگیری فوق‌العاده‌ای دارند لذا عاقلانه نیست که این فرصت را از دست بدهند .بچه‌ها عاشق پازل هستند و ساعت‌ها می‌توانند به بازی بپردازند بنابراین بازی ماز، پازل یا هر بازی دیگری که سبب فعال کردن مغزشان شود می‌تواند در تقویت عملکرد مغزی کودک مؤثر باشد. تمرین ماز برای کودکان در بهبود مهارت‌های جسمی و ذهنی کودک مؤثر خواهد بود. در ادامه برخی از فواید بازی ماز برای کودکان را شرح خواهیم داد:
- توسعه در مهارت‌های حل مسئله: یکی از درس‌های کلیدی ماز برای کودکان پیش‌دبستانی، ساختن استراتژی‌ها و سیاست‌های دفاعی یا برنامه ریزی شده برای یک وضعیت پیش رو است. حتی یک ماز ساده برای کودکان این امکان را فراهم می‌سازد تا روی مهارت و عملکرد اجرایی خود کار کنند. مثلاً برای حل ماز در یک کتاب بازی ماز می‌توان به‌جای شروع کردن بازی از اول آن را از آخر به اول انجام داد.
- مهارت کنترل: برای حل ماز در یک کتاب بازی ماز، کودک شما نیاز دارد تا مداد خود را بدون برخورد به خطوط سیاه در ماز پیش ببرد. درسی که در اینجا می‌آموزد این است که برای دستیابی به دستاوردها به‌جای عجله کردن باید حسابی وقت بگذارد. تمرین ماز برای کودکان سبب افزایش کنترل ابزار نوشتن در دست می‌شود. زمانی که کودک تلاش می‌کند تا کم‌تر با خطوط سیاه برخورد کند صحیح و خوش‌خط نوشتن را نیز تمرین می‌کند. حل کردن ماز برای کودکان پیش‌دبستانی با نوشتن صحیح کلمات و حروف همراه خواهد بود و می‌تواند به‌عنوان تمرینی برای خوش‌خط شدن بکار رود.
حل کردن ماز برای کودکان پیش‌دبستانی سبب افزایش کنترل ابزار نوشتن در دست شده و می‌تواند تمرینی برای صحیح و خوش‌خط نوشتن باشد.
- افزایش قدرت بینایی: یکی از فواید بازی ماز برای کودکان تقویت قدرت بینایی است. در تمرین ماز برای کودکان، کودک باید از چشمان خود برای اسکن کردن صفحه استفاده کند تا بتواند راه‌حل‌های احتمالی را پیدا کند. این مهارت فوق‌العاده مهم است و به کودک کمک می‌کند تا مشکل را به‌طور کامل درک کند و سپس به حل آن بپردازد.
- مرحله‌بندی فعالیت‌ها: برای حل ماز می‌توانید آن را به چند مرحله تقسیم کنید. به‌این‌ترتیب حتی یک بازی ماز سخت هم می‌تواند به یک ماز ساده برای کودکان تبدیل شود. به‌عنوان‌مثال، در تمرین ماز برای کودکان، کودک می‌تواند ابتدا با حرکت دادن انگشتان خود شروع کند، سپس با یک مداد مسیرها را طی کند و درنهایت ماژیک به دست بگیرد. این روش حل ماز به کودک کمک می‌کند تا درک بهتری از بازی داشته و برای یافتن مسیری جدید جهت حل مسئله تلاش کند.
- افزایش اعتمادبه‌نفس: یکی از فواید بازی ماز برای کودکان این است که به افزایش اعتمادبه‌نفس آن‌ها کمک شایانی می‌کند. ابتدا با استفاده از کتاب بازی ماز، از کودک بخواهید یک ماز ساده برای کودکان را حل کند تا شیرینی موفقیت را بچشد و اعتمادبه‌نفس وی تقویت شود. سپس او را به حل کردن بازی ماز سخت سوق دهید.
درمجموع می‌توان گفت که بازی ماز سبب پرورش خلاقیت در کودکان شده و می‌تواند در تقویت مهارت‌های جسمی و روحیه کودک مؤثر باشد. افزایش اعتمادبه‌نفس، افزایش قدرت بینایی، مهارت کنترل و تقویت مهارت حل مسئله، تنها بخشی از فواید بازی ماز برای کودکان است. زمان استفاده از بازی ماز برای کودکان پیش‌دبستانی فراموش نکنید که بهتر است ابتدا کودکان از بازی ماز ساده برای کودکان شروع کرده و سپس خود را برای حل بازی ماز سخت آماده کنند.
