انسان زمانی که از نظر خود به موفقیت می‌رسد، احساس ارزشمندی می‌کند و خود را به رسمیت می‌شناسد.
احساس ارزشمندی میزان اهمیتی است که برای خود قائل می‌شویم و به ما نشان می‌دهد چه احساسی به خود داریم و چه دلیلی باعث ایجاد این احساسات شده است. احساس ارزشمندی برداشت هر فرد از شخصیت خود را نشان می‌دهد؛ بنابراین به هر چیزی که فکر می‌کنیم، هر احساسی که داریم و نحوه برخورد ما در برابر مسئله‌ها نشان‌دهنده ارزشی است که به خودمان می‌دهیم.
احساس ارزشمندی پایه و اساس اعتمادبه‌نفس، عشق به خود، احترام به خود و… است؛ به همین علت تقویت کردن آن اهمیت زیادی دارد. در ادامه مطلب راهکارهایی را ارائه می‌کنیم که به وسیله آن بتوانید ارزش واقعی خود را درک و آن‌ها را تقویت کنید.
انکار کردن خود واقعی، نقطه مقابل احساس ارزشمندی است و باعث می‌شود هیچ‌گاه به خودآگاهی نرسیم.
احساس ارزشمندی
همه ما در ذهن خود تصور ایده‌آلی از فردی که باید باشیم داریم؛ اما ممکن است این تصویر با خود واقعی ما تفاوت زیادی داشته باشد. داشتن اهداف بزرگ و جاه‌طلبانه خوب است؛ اما نباید اجازه دهیم این اهداف باعث شوند خود واقعی‌مان را فراموش کنیم یا از آن فرار کنیم. انکار کردن خود واقعی، نقطه مقابل احساس ارزشمندی است و باعث می‌شود هیچ‌گاه به خودآگاهی نرسیم.
ممکن است پذیرش خودتان، بدون شغل و اموالی که دارید دشوار باشد. حتی برخی افراد ممکن است از فکر کردن به آن نیز فرار کنند؛ زیرا آن‌ها از خودآگاهی می‌ترسند. در صورتی که خودآگاهی برای رسیدن به موفقیت در زندگی ضروری است.
ارزش دادن به خود باعث می‌شود خود را بهتر بشناسیم؛ نقاط ضعف خود را پیدا و آن‌ها را رفع کنیم. همچنین نقاط قوت خود را شناسایی و آن‌ها را تقویت کنیم. گاهی‌اوقات افراد فقط به نقاط ضعف خود توجه می‌کنند و از نقاط قوت خود آگاه نیستند. خودآگاهی به آن‌ها کمک می‌کند تا خود را بهتر بشناسند و به موفقیت برسند.
نظریه احساس ارزشمندی
افراد معمولا زمانی احساس ارزشمندی می‌کنند که به موفقیت خاصی در زندگی برسند. طبق نظریه احساس ارزشمندی، انسان زمانی که از نظر خود به موفقیت می‌رسد احساس ارزشمندی می‌کند و خود را به رسمیت می‌شناسد.
چهار عنصر توانمندی، قاطعیت، عزت‌نفس و عملکرد در ترکیب با یکدیگر به ما نشان می‌دهد که چه نگاهی به خودمان داریم و تا چه اندازه موفق هستیم. با وجود اینکه موفقیت‌ها در زندگی ارزشمند هستند؛ اما برخی افراد به اشتباه فکر می‌کنند زمانی ارزشمند هستند که از دیگران بهتر باشند.
سنجش ارزشمندی
همان‌طور که گفته شد توانمندی، قاطعیت، عزت‌نفس و عملکرد چهار عنصر اصلی احساس ارزشمندی هستند. علاوه بر این موارد، عوامل دیگری برای سنجش میزان ارزشمندی وجود دارد که عبارت‌اند از:
۱- میزان ارتباط با دیگران
گاهی‌اوقات افراد بر‌اساس میزان ارتباط خود با افراد مهمی که می‌شناسند، اعتبار و ارزشمندی خود را تعیین می‌کنند. آن‌ها هرچقدر بیشتر با این افراد در ارتباط باشند خود را ارزشمندتر می‌دانند.
۲- نوع رفتار و پوشش
از آن‌جایی که نوع پوشش و نوع برخورد نشان‌دهنده میزان اعتبار افراد است؛ آن‌ها با طرز پوشش، نوع صحبت و فکر کردن درست و مناسب، خود را ارزشمندتر می‌دانند.
۳- نوع شغل و حرفه
از نظر بسیاری از افراد، نوع شغل و حرفه نقش مهمی در سنجش ارزشمندی آن‌ها دارد. برای مثال ممکن است فردی رفتار خوبی با پرستارها نداشته باشد، اما به پزشک‌ها احترام زیادی بگذارد؛ زیرا از نظر او پزشکان موفق‌تر از پرستارها هستند. توجه داشته باشید شغل و حرفه در همه مواقع معیار درستی برای سنجش احساس افراد نیست. گاهی‌اوقات افراد توانایی زیادی دارند؛ اما نمی‌توانند شغل مناسب خود را پیدا کنند و در جایگاه‌های پایین‌تری کار می‌کنند. تنها چیزی که اهمیت دارد میزان رضایت شغلی افراد است.
۴- میزان دارایی
بیشتر افراد تصور می‌کنند میزان حقوق و دارایی‌های مادی نقش مهمی در ارزش آن‌ها دارد. در صورتی که این معیار نادرست است؛ هیچ‌گاه میزان ارزشمندی خود را با دارایی نسنجید، کافی است از زندگی خود راضی باشید.
همچنین بخوانید: «تغییر شخصیت با ۶ گام ساده»
وجود احساس ارزشمندی نقش مهمی در زندگی افراد دارد و بر کارها و انتخاب‌های آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
اهمیت میزان ارزشمندی
وجود احساس ارزشمندی نقش مهمی در زندگی افراد دارد و بر کارها و انتخاب‌های آن‌ها تاثیر می‌گذارد. احساس ارزشمندی به ما کمک می‌کند تا از افکار منفی دوری کنیم و چیزهایی را جست‌وجو کنیم که به ما کمک می‌کند فرد بهتری باشیم. احساس ارزشمندی به ما کمک می‌کند حتی بدون دارایی زیاد، باز هم خوشحال باشیم.
راهکارهای تقویت احساس ارزشمندی
اگر می‌خواهید احساس ارزشمندی را در خود تقویت کنید، سعی کنید رفتارهای ارزشمند خود را کشف کنید و آن‌ها را با فعالیت‌های مفید جدید جایگزین کنید. برای مثال اگر ارزش خود را در برتری کاری یا تحصیلی می‌دانید، مدتی از کار و تحصیل فاصله بگیرید و مهارت‌های جدیدی مانند نواختن موسیقی، سوارکاری و… یاد بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند توانایی‌های دیگر خود را نیز کشف کنید و احساس ارزشمندی داشته باشید.
زمانی که می‌خواهید ارزش‌های خود را شناسایی کنید، هیچ‌گاه خود را با دیگران مقایسه نکنید.
زمانی که می‌خواهید ارزش‌های خود را شناسایی کنید، هیچ‌گاه خود را با دیگران مقایسه نکنید؛ زیرا مقایسه باعث می‌شود توانایی‌های خود را نبینید و ارزش خود را بر اساس شاخص‌های دیگران مشخص کنید. برخی راهکارها برای تقویت احساس ارزشمندی عبارت‌اند از:
۱- از مهارت‌ها و استعدادهایی که دارید لیست تهیه کنید
همه انسان‌ها توانایی‌های ارزشمندی دارند و می‌توانند بسیاری از مهارت‌ها را نیز یاد بگیرند. زمانی که از مهارت‌ها و استعدادهای خود لیستی تهیه می‌کنید، به جای فکر کردن به نقاط ضعف، نقاط قوت خود را می‌بینید و احساس ارزشمندی می‌کنید.
۲- اشتباهات خود را ببخشید
این را بدانید که همه انسان‌ها عیب‌هایی دارند. به جای سرزنش خود برای اشتباهات، از آن‌ها درس بگیرید و آن‌ها را جبران کنید. احساس گناه باعث می‌شود احساس ارزشمندی نداشته باشید.
۳- ریسک‌پذیر باشید
تردید داشتن برای انجام کارهای بزرگ شما را از رسیدن به موفقیت دور می‌کند. هیچ‌گاه از ریسک‌پذیری برای بهتر شدن نترسید؛ حتی اگر در مسیر شکست بخورید، تجربه کسب می‌کنید و دیگر آن‌ها را تکرار نخواهید کرد.
۳- خودتان را دوست بدارید
خود را با همه ویژگی‌های منفی دوست داشته باشید و به جای ناامیدی سعی کنید آن‌ها را اصلاح کنید. هر چقدر خودتان را بیشتر دوست داشته باشید بیشتر احساس ارزشمندی می‌کنید.
۵- با افراد مناسب خود ارتباط برقرار کنید
سعی کنید با افراد موفقی که ارزش‌های خود را شناسایی کرده‌اند ارتباط برقرار کنید. این افراد به شما کمک می‌کنند تا ارزش‌های خود را به خوبی درک کنید.
همچنین بخوانید: «خودشناسی؛ گامی مهم در رشد و توسعه فردی»
